Özgür Yazılım Günleri başladı. İlk günün en aydınlatıcı sunumu her zamanki gibi Bilgi Üniversitesi eski (!) Bilgisayar Bilimleri bölümü başkanı Chris Stephenson’un sunumuydu. Stephenson, Alan Turing’den başlayarak düzene karşı koymuş bilgisayar bilimcileriyle bir giriş yaptı ve bizi Edsger Wybe Dijkstra‘nın dünyasına taşıdı. Yayın sayısıyla başarının ölçüldüğü akademik düzene karşı koyan bir bilgisayar bilimci olan Dijkstra’nın bilgisayar bilimine katkısı çok büyük olmuş. Aynı zamanda bilgisayar endüstrisiyle akademisyenlerin arasındaki kirli ilişkileri ortaya çıkarmış. Yazdığı bir makalenin bilimsel bir dergiye kabul edilmemesinin ardından önce derginin kendi makalesiyle ilgili öne sürdüğü tüm tezleri çürütmüş, o tarihten itibaren hiç bir bilim dergisine yazı göndermemiş ve kendi düşüncelerini daktilosuyla birden fazla kopya olacak şekilde yazıp postayla bilim adamlarına göndermiştir. Bu yazılara EWD ismini vermiş.(örnek: EWD903) En önemli EWD’lerinden biri programlama dillerindeki GOTO komutunun zararlarıyla ilgili olanı (1972) ve günümüzde bu komut neredeyse hiçbir programlama dilinde sıklıkla kullanılmamakta.
Özgür yazılım günlerinin ilk gününde aramızda Dijkstra’nın ruhu dolaşıyordu ve kulağımıza “bilgisayar bilimi dünyasında duyduğunuz hiç bir şeye matematiksel ispatını görmeden inanmayın” diye fısıldıyordu. Stephenson da o fısıltıları duymuş olacak ki Java programlama diliyle ilgili dünyada en çok satan (neredeyse Amerika’daki tüm üniversitelerde ders kitabı olarak okutulan) bir kitaptan örnek bir kod parçacığını çalıştırdı ve on saniye içerisinde onlarca hata buldu. Son olarak da şöyle dedi: “Dijkstra yaşıyor olsaydı bu kitabın yazarı bir daha insan içine çıkamazdı ama maalesef o şu an yok ve o kitap hala dünyada en çok satan programlama kitaplarından bir tanesi.”
Peki bunu diyen Chris Stephenson şu anda ne durumda? Bilgi Üniversitesi’nde sendikal faaliyetlerinden dolayı hakkında disiplin soruşturması açılmış, başında olduğu Bilgisayar Bilimleri bölümü kapatılmış, istememesine rağmen üniversite birinci sınıflara Java programlama dersi verdirilen (hem de yukarıda bahsedilen kitap zorunlu kılınarak) bir profesör.
Görüldüğü gibi Dijkstra’nın ruhuna Chris dahil hepimizin ihtiyacı var. EWD’leri (http://www.cs.utexas.edu/~EWD/) okumaktan başlayarak bu ruha yaklaşabilme umuduyla…